maart 17, 2017
Wat gebeurt er met de rechten van verzekeringnemers indien het contract door hun overlijden niet wordt beëindigd ?
In een levensverzekeringscontract kunnen de verzekeringnemer en de verzekerde verschillende personen zijn. Hoewel deze configuratie vreemd kan lijken en in bepaalde rechtsgebieden zelfs onbekend is, is deze structuur in theorie mogelijk en kan hij efficiënt blijken in het kader van vermogensoverdracht.
Het vooroverlijden van de verzekerde veroorzaakt geen enkele discussie. De situatie ligt echter heel anders als de verzekeringnemer als eerste overlijdt. Wat met de rechten die de verzekeringnemer had en wie zal die nu uitoefenen? Wie zal het contract voortaan beheren, afkopen doen of de begunstigingsclausule wijzigen?
In het kader van grensoverschrijdende structurering hebben we onze belangrijkste markten geanalyseerd.
België en het Groothertogdom Luxemburg hebben een identiek, maar zeer complex standpunt ingenomen. Hoewel de rechten van de verzekeringnemer niet uitdoven met zijn overlijden, erven de rechthebbenden van de verzekeringnemer niet het recht om de begunstigingsclausule te herzien, een grondprincipe in het contract dat de verzekeringnemer toebehoort. Bijgevolg kan de uitoefening van andere rechten het door de overleden verzekeringnemer bedoelde derdenbeding niet schaden. Daaruit volgt dat de rechthebbenden het contract wel kunnen beheren, maar er op geen enkele manier over kunnen beschikken tot het contract wordt ontbonden. De verzekeringnemer heeft daarentegen de mogelijkheid om een gehele of gedeeltelijke overdracht van zijn rechten aan een persoon naar keuze te voorzien, die alle overgedragen rechten vervolgens onbeperkt kan uitoefenen. Merk op dat deze overdracht in Luxemburg moet worden aanvaard door de verzekerde.
In Frankrijk is de juridische behandeling onzeker, bij gebrek aan expliciete wettelijke bepalingen. Twee doctrines staan tegenover elkaar. De ene beschouwt de rechten van het contract als persoonlijk en onoverdraagbaar. Als de verzekeringnemer overlijdt vóór de verzekerde, doven de rechten van de verzekeringnemer samen met hem uit en wordt het contract geblokkeerd tot de verzekerde overlijdt. Anderen beschouwen de vordering van de verzekeringnemer als een gewone vordering die overdraagbaar is aan de erfgenamen in het kader van de erfenis, net als alle andere activa in de nalatenschap. Bij gebrek aan duidelijke positie ter zake gebeurt de afsluiting van het contract voornamelijk of zelfs uitsluitend in hoofde van de verzekeringnemer(s).
In Portugal zit het contract ergens tussen wat wordt toegepast in Frankrijk enerzijds, België en in het Groothertogdom Luxemburg anderzijds. De rechten van de overleden verzekeringnemer worden niet overgedragen naar de erfgenamen en het contract wordt bevroren, tenzij de verzekeringnemer in een overdracht na zijn overlijden heeft voorzien.
Finland, Denemarken en Zweden hebben in deze configuratie gekozen voor een overdracht van de rechten aan de begunstigden, die zelf de nieuwe verzekeringnemers worden.
In het Verenigd Koninkrijk zijn het de erfgenamen van de verzekeringnemer die de rechten erven in geval van vooroverlijden van de verzekeringnemer, en die op hun beurt de nieuwe.
